Πλάνητες - Όλγκα Τοκάρτσουκ

Πλάνητες - Όλγκα Τοκάρτσουκ (2020) [8.7]

[05-04-2022, 20:35]
Βραβευμένη με Νόμπελ λογοτεχνίας η Πολωνή συγγραφέας Όλγκα Τοκάρτσουκ μας δίνει ένα ιδιαίτερο, ψυχαναλυτικό μυθιστόρημα τους "Πλάνητες". Πλάνητες είναι οι αιώνιοι ταξιδιώτες που δεν επιτρέπεται να τους σταματήσεις ούτε μια στιγμή και που ακόμα και στον ύπνο τους πρέπει να κινούνται...Τους φωνάζουν "Πλάνητες" από την περιπλάνηση στην οποία τους εξαναγκάζει η φυγή τους. Με μια εξαιρετική πρωτοπρόσωπη αφήγηση η ηρωίδα μας συστήνει τον εαυτό της. Σπούδασε ψυχολογία αλλά θεώρησε ότι η ψυχή ήταν ένα αβέβαιο ερευνητικό αντικείμενο, το οποίο αναπτύσσει αμυντικούς μηχανισμούς για να προστατευτεί από τον κόσμο. Βρήκε , λοιπόν, διέξοδο στη συγγραφή σε ένα ερμητικά κλειστό κελί που την έσπρωχνε στην απόλυτη μοναξιά.Τα ταξίδια ήταν για αυτήν πηγή ανεξάντλητης έμπνευσης, ιδίως όταν συνυφαίνονται με την συναρπαστική και τρομακτική συνάμα διερεύνηση του ανθρώπινου σώματος. "...το ταξίδι είναι ένα είδος ζωής σε σμίκρυνση , μια παιχνιδιάρικη λίγο καθυστερημένη νοητικά μινιατούρα της μόνιμα εγκατεστημένης ζωής." Με τριτοπρόσωπη αφήγηση από τα παλάτια των σουλτάνων και τα αλλοτινά θαυματοφυλάκια ως τις μοντέρνες αίθουσες αναχωρήσεων των αεροδρομίων, το λαμπρό αυτό μυθιστόρημα συνιστά μια αξέχαστη περιπλάνηση στον χώρο και στο χρόνο. Από τον 17ο αιώνα ο Ολλανδός Φίλιππος Φερχέιεν που ανατέμνησε και σχεδίασε το κομμένο του πόδι, γίνεται θεατής μίας δημόσιας ανατομής γυναικείου σώματος , κατά την οποία ο κορυφαίος ανατόμος Ράους διέλυσε σε κομματάκια το σώμα της νεκρής σαν να αποσυναρμολογούσε έναν πολύπλοκο μηχανισμό ρολογιού. " Η απειλή του θανάτου χανόταν.Δεν υπήρχε κάτι να φοβόμαστε.Είμαστε μηχανισμοί κάτι σαν το ρολόι του Χόυχενς." Στον 18ο αιώνα ο αυστριακός αυτοκράτορας ταριχεύει έναν μαύρο σκλάβο και τον κρατάει στη συλλογή του , ενώ η κόρη του εκλιπαρεί για την ταφή του. Φτάνοντας στον 19ο αιώνα , παρακολουθούμε μετά το θάνατο του Σοπέν την αδερφή του να μεταφέρει την καρδιά του στη Βαρσοβία, ενώ το υπόλοιπο σώμα του ετάφη στο Παρίσι παρουσία χιλιάδων ανθρώπων. Στο αφηγηματικό παρόν μοιραζόμαστε την οδυνηρή εμπειρία ενός άντρα του οποίου η σύζυγος και το παιδί εξαφανίζονται μυστηριωδώς στην Κροατία. Παράλληλα σε ένα άλλο νησί του βορρά ο Έρικ , ένας νεαρός μετανάστης καπετάνιος σε φέρι μποουτ έχοντας συνηθίσει να κάνει την ίδια διαδρομή , μια μέρα θα αλλάξει ρότα και θα βγει στην ανοιχτή θάλασσα προς έκπληξη των επιβατών. "Οι ευθείες διαδρομές - πόσο ταπεινωτικές είναι. Πόσο υποβιβάζουν το μυαλό. Τι ανώμαλη γεωμετρία είναι αυτή που μας καθιστά ηλίθιους , εμπρός και πάλι πίσω, μια παρωδία ταξιδιού." Στην τελευταία ιστορία μια γυναίκα συνοδεύει τον σύζυγό της , φημισμένο φιλέλληνα καθηγητή, σε μια κρουαζιέρα στην Ελλάδα. "Είχε την αίσθηση πως πάνω στο θέμα Ελλάδα ήξερε τα πάντα, όλα όσα είχαν ποτέ γραφτεί , ανασκαφεί , ειπωθεί... Υπήρχε κάτι το υπεράνθρωπο σε όλα αυτά- για να μπορέσει να απορροφήσει όλη αυτή τη γνώση ο καθηγητής την έβαλε μέσα στον ιστό του ,της άνοιξε το σώμα του, έγινε ο ίδιος υβρίδιο.Αλλιώς δε θα μπορούσε να το κάνει." Πρόκειται για ένα διαφορετικό , σκληρό και συνάμα συναισθηματικά φορτισμένο δοκιμιακό μυθιστόρημα με το οποίο η συγγραφέας διεισδύει στον πυρήνα της ύπαρξης μας με απαράμιλλη χάρη και διαπεραστική ενσυναίσθηση. Θεωρώ ότι προορίζεται για απαιτητικούς αναγνώστες που βλέπουν στη φιλοσοφία του ταξιδιού το λόγο της ύπαρξης τους και στη λογοτεχνία την υπόσχεση ότι μέσα από αυτήν θα ξαναγεννηθούνε ίσως αυτή τη φορά τη σωστή εποχή ,στο σωστό τόπο. "Κανείς δε μας μαθαίνει να γερνάμε , σκέφτηκε , δεν ξέρουμε πώς είναι αυτό. Όταν είμαστε νέοι, έχουμε την εντύπωση πως αυτή η αρρώστια χτυπάει άλλους, όχι εμάς.Για τους εαυτούς μας πιστεύουμε για εντελώς ανεξήγητους λόγους πως θα μείνουμε για πάντα νέοι."

By maria