Μ.Χ.- Βασίλης Αλεξάκης (2007) [7.3]
[31-03-2024, 20:31]
Το μυθιστόρημα του Βασίλη Αλεξάκη "μ.χ." διεισδύει στη Χερσόνησο του Άθω και διερευνά το χάσμα ανάμεσα στη φιλοσοφία και τον χριστιανισμό, καθώς οι Πατέρες της Ορθοδοξίας άλλοτε μιμούνται τους κλασικούς συγγραφείς και άλλοτε τους αμφισβητούν ή τους καθυβρίζουν.
Ένας φοιτητής αρχαίας ιστορίας που γράφει τη διπλωματική του εργασία αναλαμβάνει ύστερα από αίτημα της σπιτονοικοκυράς του, Ναυσικάς Νικολαΐδου, να συλλέξει πληροφορίες για το Άγιο Όρος και τους μοναχούς του. Ο αδερφός της Ναυσικάς στα 37 του χρόνια αποφάσισε να γίνει μοναχός χωρίς να είναι βαθιά θρησκευόμενος και η ίδια σκέφτεται να αφήσει την περιουσία της στο Άγιο Όρος, αφού πρώτα μάθει αν ο αδερφός της βρίσκεται εν ζωή .Πέρα από αυτήν την περιορισμένη πλοκή ο αναγνώστης θα λάβει αρκετές πληροφορίες για τον μοναστικό βίο ή την ιστορία των μοναστηριών που κατασκευάστηκαν εκεί τον 10αιώνα.Σύμφωνα με τον Ηρόδοτο η θάλασσα του Άθω αποκαλείται " θηριωδεστάτη", καθώς το 492π.χ. ο Περσικός στόλος με αρχηγό τον Μαρδόνιο καταποντίστηκε εκεί και ο Ξέρξης στη συνέχεια έφτιαξε μια διώρυγα στο σημείο που ενώνεται ο Άθως με τη Χαλκιδική.
Ο νεαρός μεταπτυχιακός υπότροφος ανακαλύπτει μετά από ενδελεχή έρευνα και ρίχνοντας φως στην προχριστιανική ιστορία του Άθω ότι πολλοί Πατέρες της Εκκλησίας ήταν θανάσιμοι εχθροί της κλασικής παιδείας και του πολιτισμού των αρχαίων και μάλιστα επιχείρησαν να παραποιήσουν τη σκέψη πολλών από αυτών.
Στα χρόνια που ακολούθησαν ο Νεόφυτος Δούκας χαρακτήρισε τους μοναχούς "κηφήνες" , ενώ ο Άνθιμος Γαζής παρατηρεί ότι " τρέφονται από τον ιδρώτα των πτωχών κοσμικών, τους οποίους πλανούν με τις δεισιδαιμονίες τους". Για αυτό άλλωστε οι μοναχοί ήταν με το μέρος των ισχυρών και με όσους εξυπηρετούσαν τα συμφέροντα τους, διατηρώντας τα προνόμια τους στην Οθωμανική Αυτοκρατορία ή ζητώντας την προστασία του Χίτλερ.
Ιδιαίτερο ενδιαφέρον έχει και η διαπίστωση ότι σε αντίθεση με τους καθολικούς που επιδίδονται τακτικά σε φιλανθρωπίες, οι ορθόδοξοι μοναχοί είναι αποκομμένοι από την κοινωνία , με το βλέμμα τους στραμμένο προς τον Θεό και όχι τους ανθρώπους.
Εξετάζοντας μια άλλη παράμετρο του ορθόδοξου δόγματος ξέρουμε πολλά για τους διωγμούς που υπέστησαν οι Χριστιανοί και οι οποίοι ποτέ δεν πήραν τις διαστάσεις που τους αποδίδει η Εκκλησία, αλλά γνωρίζουμε ελάχιστα για αυτούς που εξαπέλυσαν οι ίδιοι σε βάρος των ειδωλολατρών αλλά και των Εβραίων και των αιρετικών.
Δεν μπορώ να πω ότι είδα το έργο του Αλεξάκη ως μυθιστόρημα αλλά κυρίως ως πηγή πληροφοριών ,αν και θεωρώ ότι η σύνδεση της ιστορίας και της μυθιστορίας είχε αρκετά νοηματικά κενά.Το τέλος πάλι με άφησε με πολλά αναπάντητα ερωτήματα και δεν είμαι σίγουρη αν ο συγγραφέας ξεκίνησε από αλλού και έφτασε σε έναν διαφορετικό προσανατολισμό.
Δεν σκοπεύω να εκθέσω τις θεολογικές μου απόψεις, γιατί για μένα διαφορετικό πράγμα είναι η Πίστη και διαφορετικό οι άνθρωποι που την υπηρετούν.Άλλωστε η πνευματική χειραφέτηση των Ελλήνων από την κηδεμονία της Εκκλησίας ήταν πάντοτε ένα αίτημα που σε όλη την πορεία του Ελληνικού έθνους δεν επιτεύχθηκε. Κι όπως αναφέρει και ο ήρωας της ιστορίας μετά την επίσκεψη του στη Χερσόνησο του Άθω τα βυζαντινά εικονίσματα είναι παράθυρα απ' όπου φαίνεται ένας κόσμος ασυγκρίτως πιο φωτεινός απ' αυτόν που ξέρουμε.
By maria