Μόνος στο Βερολίνο- Hans Fallada (2017) [9.4]
[03-04-2023, 09:19]
Το αριστούργημα του Hans Fallada "Μόνος στο Βερολίνο " διαδραματίζεται το 1940 στην ομώνυμη πόλη, όταν ο ναζισμός περνούσε στιγμές δόξας και ο αντισημιτισμός δίχαζε τον γερμανικό λαό, καθώς πολλοί Γερμανοί πολίτες προέβαλλαν αντίσταση, ενώ άλλοι υπηρετούσαν τα υποχθόνια σχέδια του Χίτλερ.
Σε μία λαϊκή πολυκατοικία της οδού Γιαμπλόνσκι διώκτες και διωκόμενοι συγκατοικούν.Η κυρία Ρόζενταλ, εβραία, καταληστεύεται από τους γείτονες της και αυτοκτονεί.Μέσα σ' ένα περιβάλλον απίστευτου φόβου και παράνοιας ο Ότο και η Άννα Κβάνγκελ έχοντας χάσει τον γιο τους στο μέτωπο θα ξεκινήσουν έναν τιτάνιο αγώνα ενάντια στους ναζί, γράφοντας σε κάρτες αντιχιτλερικά μηνύματα και ρίχνοντας τα σε διάφορα κτήρια.
"Το σημαντικό είναι ν' ανακαλύψεις έναν καλύτερο σκοπό και ν' αγωνιστείς γι' αυτόν.Μπορεί να μην πάρεις εσύ την δόξα , μπορεί να την πάρει κάποιος άλλος , κάποιος που εκείνη τη στιγμή θα σε έχει αντικαταστήσει•δεν έχει σημασία."( Σελ.364)
Ο συνταξιούχος δικαστής Φρομ, που θα κρύψει την ηλικιωμένη Εβραία όταν θα κινδυνεύσει βρίσκεται στο ίδιο στρατόπεδο, ενώ στην άλλη πλευρά ο Μπαλντούρ Περζίκε ομαδάρχης της Χιτλερικής Νεολαίας τρομοκρατεί την ίδια του την οικογένεια και δίνει εντολή να σκοτώσουν τον πατέρα του .
"Και, αν και θολή, η σημασία αυτού του πολέμου αποκαλύφτηκε: ήταν ένας πόλεμος ανάμεσα σε δύο πλευρές •από τη μιά εκείνοι οι φτωχοί, μικροί, ασήμαντοι εργάτες που κινδύνευαν να αφανιστούν εξαιτίας μίας και μόνο λέξης ,και από την άλλη ο Φύρερ, το Κόμμα, η τρομερή, θηριώδης μηχανή με όλη της τη δύναμη και την αίγλη, και την υποστήριξη από τα τρία τέταρτα , ίσως και από τα τέσσερα τέταρτα - ναι γιατί όχι;- του γερμανικού λαού." ( Σελ.173)
Την υπέροχη πλοκή του βιβλίου δένουν και άλλοι ήρωες :Ο Ένο Κλούγκε ,ένας μικροαπατεώνας που τον υποψιάζεται η Γκεστάπο ότι γνωρίζει αυτόν που ρίχνει τις επαναστατικές κάρτες, ο Μπορκχάουζεν, τεμπέλης και πονηρός, τρόφιμος γραφείων ιπποδρομιακών στοιχημάτων , η Τρούντελ με τον σύζυγο της Κάρλι που θα πληρώσουν χωρίς να φταίνε, ο μαέστρος Ράινχαρτ που θα μοιραστεί με τον Ότο το ίδιο κελί της φυλακής , ο φιλεύσπλαχνος πάστορας Λόρεντς και πολλοί άλλοι που φωτίζουν τους βασικούς ήρωες.
Γιατί μπορεί η απουσίας ανθρωπιάς και αλληλεγγύης να δημιουργεί την αφόρητη μοναξιά των ηρώων αλλά κανένας αγώνας δεν πάει χαμένος, ακόμα κι αν ένας ασήμαντος καθημερινός άνθρωπος με τη μικρή του πράξη αντίστασης καταλήγει να πεθαίνει μόνος μέσα στη γενική, ηθική αποσάθρωση.
" Κι όμως ,Κβάνγκελ, τελικά δεν είμαστε μόνοι μας και ο θάνατος μας δεν θα είναι μάταιος.Υπάρχει κάποιος λόγος για οτιδήποτε συμβαίνει στον κόσμο, κι από τη στιγμή που αγωνιζόμαστε υπέρ της δικαιοσύνης και ενάντια στην ωμή βία στο τέλος θα βγούμε νικητές." ( Σελ.547)
Ένα πραγματικά συγκλονιστικό μυθιστόρημα στο οποίο ο Φάλλαντα μεταμορφώνει τον ρεαλισμό και την πραγματικότητα της συγκεκριμένης εποχής σε λογοτεχνική "καλλιγραφία".
Άνθρωποι με αδυναμίες και εσωτερικές συγκρούσεις κράτησαν την αξιοπρέπεια τους, πάλεψαν για τις αξίες τους, αντιτάχθηκαν στον τερατώδη μηχανισμό του ναζιστικού κράτους και ξαφνικά συνέβη το γκροτέσκο: ο ελέφαντας ένιωθε να απειλείται από ένα μικρό ποντικάκι.Για άλλη μια φορά διαβάζοντας ένα τέτοιο βιβλίο νιώθει κανείς ότι η λογοτεχνία είναι λύτρωση και ότι κανένας αγώνας δεν πάει χαμένος , έστω κι αν συμβαίνει μέσα στην καθολική σιωπή και μοναξιά.
By maria